Syuzhet ve Fabula Nedir?

 

 Syuzhet, metindeki olaylar dizisi, olay örgüsü demektir. Fabula ise öykü demektir ancak bir edebi tür olan öykü ile karıştırılmamalıdır. Bu öykü, olay örgüsünün gerçek hayattaki gibi sıraya dizilmiş şeklidir. Okur, romanı okuduğu sırada isterse bu sırayı değiştirebilir.

 Olaylar kronolojiktir fakat yazar her şeyi bir olay örgüsüyle anlatmak zorunda değildir. Yani gerçek hayattaki olaylar dizisini farklı bir biçimde anlatabilir. Örneğin bazen yazar romana o günkü olay ile başlar, daha sonra geçmişe döner ve o günkü olayın sebeplerini anlatır. İşte Rus Biçimcileri bu yapının yani yazarın gerçek hayattaki olayları roman veya hikâyeye nasıl bir yapıyla yansıttığının peşindelerdir çünkü normal hayat kronolojik bir şekilde ilerlerken edebi eserde buna ihtiyaç yoktur.

 Örneğin bir kişi yeni işine başlıyor, başarısız oluyor, tam pes edecekken daha çok çalışmaya karar veriyor. Öykü dediğimiz şey bu olayların bu şekilde sıralanmasıdır. Normal olan da budur ama yazar isterse eserinde bu sırayı takip etmeyebilir. İsterse başarısız olma anından başlatır daha sonra geriye gidip nasıl işe girdiğini anlatır. Bizim gördüğümüz bu kronolojik olay öyküdür. Yazar ise eğer bu kronolojik olayı kırarsa ve yerini değiştirirse alışılmışı kırmış olur. Eğer kronolojik olayı değiştirmezse bile düzeniyle oynamış olur çünkü bazı olayları uzun uzun anlatır bazılarını anlatmaz veya bazı yerlerin tasvirini daha uzun yapar ve ona dikkat çeker. Bu yazara bağlıdır. Bütün bunlar da edebi metnin yapısını meydana getirir. Sonuç olarak edebi eserde yaşamı olduğu gibi anlatmaktan ziyade yazarın onu kendi metninde nasıl düzenlediği önemlidir.

 Rus Biçimcileri araştırma yaparken tarihsel, sosyal nedenlerden ziyade biçime bakarlar ancak bu yollar da değişmeden olduğu gibi kalmaz. Asıl amaçları alışkanlığı kırmak olduğu için kendileri de alışkanlık yaratan şeyleri bir süre sonra kırmak isterler. Bu sebeple yeni yollar, yeni sanat biçimleri bulmak zorunda hissederler ve arayışa düşerler. Gelenekleri yıkarak yeni biçimleri uygularlar.