Kimyasal Tepkimeler

 

Kimyasal tepkime, bir ya da daha fazla maddenin yeni maddelere dönüşmesidir. Kimyasal tepkime denince aklımıza sadece kimyasal patlamalar gelmemelidir. Doğada da birçok kimyasal tepkime örneğine rastlamamız mümkündür. Örneğin yediğimiz meyvelerin çürümesi, bir kimyasal tepkime sonucu gerçekleşir. Yaprakların sararması, bir kimyasal tepkimedir. Demirin havadaki oksijenle tepkimeye girerek pas tutması, kimyasal bir tepkimedir. Örnekleri çoğaltmamız mümkündür. 

Kimyasal tepkimeleri türlere ayırmamız gerekirse 5 türe ayırabiliriz.

1.Yanma Tepkimeleri

Yanma tepkimeleri, kimyasal tepkimelerdir. Bir arabanın pas tutması, bir elmanın çürümesi, odunun yanması gibi olaylar yanma tepkimeleri içerisine girer. Bir yanma tepkimesinin gerçekleşmesi için, ortamda oksijen bulunması şarttır. Ortamda oksijen yoksa, yanma tepkimesi gerçekleşmeyecektir. Buna kanıt olarak bir kibriti yakabilir, yaktıktan sonra da kibrite nefesinizi üfleyebilirsiniz. Nefesimizde karbondioksit bulunduğu için, kibrit yeterli oksijeni alamayacaktır ve yanma tepkimesi sona ereceği için de sönecektir.

2.Oluşum Tepkimeleri

İki ya da daha fazla kimyasal türün tepkimeye girerek bileşik oluşturmasına oluşum ( sentez ) tepkimeleri denir. Oluşan madde, tepkimeye giren maddelerin özelliğini göstermeyecektir.

Örneğin ; su oluşurken hidrojen yanıcı oksijen yakıcı bir gazdır, ancak oluşan su, söndürücüdür.

3.Ayrışma Tepkimeleri

Bir bileşiğin ısı veya elektrik enerjisiyle daha küçük kimyasal türlere ayrışmasına ayrışma ( analiz ) tepkimesi denir.

Örnek : Su bileşiğinin elektroliz yoluyla oksijen ve hidrojene ayrışması.

4.Asit-Baz Tepkimeleri

Bir asit ile bir bazın tepkimeye girerek su ve tuz oluşturması olayıdır. Bir kimyasal tepkime türüdür.

Örneğin ; HCl + NaOH  -----> NaCl  + H2O

5.Çözünme - Çökelme Tepkimeleri

İki ya da daha fazla maddenin birbiri içinde gözle görülemeyecek kadar küçük parçacıklar halinde homojen olarak dağılmasına çözünme, oluşan karışıma da çözelti denir. Çözeltide genellikle miktarı az olan madde çözünen, çok olan madde çözücüdür.

İyonik maddeler suda çözündüğü zaman iyonlarına ayrılırlar. Bu iyonların tepkimeye girmesi sonucunda suda çözünemeyen katı oluşmuş olur. Bu tür tepkimelere çözünme-çökelme tepkimeleri denir.